07 mrt Welke 3 zaken onderzoekt een notaris bij het opstellen van een testament?

Stel, u gaat binnenkort naar de notaris voor het opstellen van een testament. Dat doet u natuurlijk niet dagelijks, dus we kunnen ons voorstellen dat u vragen heeft. In dit artikel leest u hoe de notaris te werk gaat en waarom we bepaalde zaken onderzoeken.

Verplichte controles door de notaris
De notaris is verplicht om bepaalde controles te doen voordat hij of zij een testament voor u kan maken. De notaris controleert uw identiteit, wilsbekwaamheid en of u zich vrij voelt om in uw testament te regelen wat u zelf wil.

Wat is wilsbekwaamheid?
U bent wilsbekwaam als u zelfstandig beslissingen kunt nemen en de gevolgen van die beslissing kunt overzien. Of u wilsbekwaam bent, kan per situatie verschillen. Gaat het om iets eenvoudigs, dan bent u eerder in staat dat te overzien dan wanneer het om iets heel ingewikkelds gaat. Voor de notaris bent u wilsbekwaam als u begrijpt wat u gaat regelen met het testament en u de gevolgen hiervan voor de nabestaanden kunt overzien.

Waarom onderzoekt de notaris uw wilsbekwaamheid?
Dat onderzoek is nodig omdat een testament van iemand die niet wilsbekwaam is, nietig is. ‘Nietig’ betekent dat de regelingen in het testament niet geldig zijn. Uw wensen in het testament kunnen dan niet worden uitgevoerd. De notaris onderzoekt uw wilsbekwaamheid dus zeker ook in uw eigen belang.

Hoe onderzoekt de notaris dat?
De notaris vraagt altijd wat u wilt regelen in het testament en waarom. Het is belangrijk dat u dit in uw eigen woorden kunt vertellen. De notaris vraagt ook naar uw persoonlijke situatie om een goed beeld te krijgen van wat er in het testament moet worden opgenomen. Is het snel duidelijk dat er geen enkele reden is om aan uw wilsbekwaamheid te twijfelen, dan merkt u van dit onderzoek waarschijnlijk niets.

Soms is er aanleiding om meer aandacht te besteden aan dat onderzoek. Als u niet meer zelfstandig woont bijvoorbeeld of omdat u ziek bent. Medicijngebruik of rouw kunnen ook (tijdelijk) van invloed zijn op wilsbekwaamheid. De notaris wil zeker weten dat u in staat bent om alles goed te begrijpen. Al die vragen of het herhalen van een vraag, geeft u misschien het gevoel dat de notaris u niet serieus neemt. Dat is dus zeker niet het geval!

Wanneer schakelt de notaris een arts in?
Het kan zijn dat de notaris na een gesprek twijfelt of u alles voldoende overziet. Of dat u een ziekte hebt die van invloed kan zijn op uw wilsbekwaamheid. In die gevallen kan de notaris een gespecialiseerde en onafhankelijk arts inschakelen. Deze arts krijgt dan de opdracht te onderzoeken of u wilsbekwaam bent om een testament te laten opstellen. Voor dit onderzoek door een arts is toestemming nodig. De kosten van het onderzoek zijn voor eigen rekening. Vindt de notaris dat het oordeel van een arts echt nodig is, maar geeft u daar geen toestemming voor, dan mag de notaris geen akte opstellen.

Bent u wilsbekwaam, maar is er ruzie binnen de familie? Of denkt u dat er mensen in uw omgeving zijn die twijfelen aan uw wilsbekwaamheid? Dan kan het onderzoek van een arts die twijfels wegnemen en ruzies voorkomen. U kiest dan zelf voor extra zekerheid voor uw erfgenamen.

Is iemand met dementie altijd wilsonbekwaam?
De diagnose dementie wil niet automatisch zeggen dat u wilsonbekwaam bent. Zeker wanneer de dementie zich nog in het beginstadium bevindt. Iemand met dementie verliest namelijk vaak geleidelijk de bekwaamheid om zelf alle beslissingen te nemen. Rekenen en omgaan met geld wordt bijvoorbeeld lastiger, net zoals opkomen voor eigen belangen. Of iemand wilsbekwaam is hangt echt van de aard van de beslissing af. Zo kan iemand nog prima in staat zijn om te bepalen welk verpleeghuis de voorkeur heeft, maar dat wil niet zeggen dat iemand ook wilsbekwaam is als het gaat om het testament. De kans is groot dat de notaris in dit geval een onafhankelijk arts inschakelt.

Wat onderzoekt de notaris nog meer?
De notaris stelt ook vragen om te controleren of u helemaal vrij bent om te regelen wat u wil. Dat betekent dat u geen druk of dwang voelt van naasten om zaken op een bepaalde manier te regelen. Ook hier geldt dat de notaris doorvraagt bij twijfel. Bij het gesprek over het testament mogen geen andere personen aanwezig zijn. Wat u met de notaris bespreekt, blijft altijd vertrouwelijk. Weet dat de notaris altijd handelt
in uw belang. Het is uw testament en daarin wordt alleen vastgelegd wat u zelf wil. Daar hoeft u aan niemand verantwoording over af te leggen, ook niet aan uw toekomstige erfgenamen.

Meer informatie?
Heeft u vragen of wilt u meer weten? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Wij staan klaar met passend professioneel advies.